برنامه ریز ی، برنامه ای برای آرامش - وبلاگ دیدگاه

به گزارش وبلاگ دیدگاه، تنها راستا آرامش(5)

مدیریت زمان نکته دیگری است که در برنامه ریزی باید به آن توجه کرد. این نکته بدیهی است که انسان ها محصور در زمان هستند و اگر زمان خود را به فراخور اهمیت مسائل و اهداف تقسیم نکنند و یا آن را به راحتی از دست بدهند برای مسائل مهم زندگی خود زمان کم آورند.

جهت آرامش درست مثل یک ساختمان به هم پیوسته است به گونه ای که اگر هر قسمت آن سست و یا مفقود باشد پایه های آرامش انسان متزلزل خواهد شد. با این بیان وقتی انسان با حسابرسی تصویری دقیق از شرایط خود داشته باشد و هدف خود را مطابق معیار و بر اساس اصول انتخاب نمود نوبت به برنامه ریزی برای رسیدن به هدف می رسد.

تعجیل آفت برنامه ریزیاولین چیزی که در خصوص برنامه ریزی باید در نظر داشته باشیم این است برنامه باید روال معقول و شدنی داشته باشد؛ آرمان گرایی در برنامه ریزی را شاید بتوان بزرگ ترین آفت برنامه ریزی دانست. آرمان گرایی و یا عجله برای رسیدن به هدف باعث می گردد تا لایه های میانی و عوامل مؤثر در رسیدن به مطلوب دیده نگردد و فرد بدون توجه به الزامات هدف به یک باره از پله اول پا به پله صدم بگذارد و مسلم است که این نحوه قدم برداشتن چیزی جز زمین خوردن را در پی نخواهد داشت. امیرمؤمنان (ع) در خصوص عوارض عجله بر رسیدن به مطلوب می فرماید:

عجله پیش ازفراهم شدن امکانات و مقدمات کار، موجب اندوه است.[1]

آدم های عجول به علت آنکه قبل از آنکه فکر نمایند باعجله به کار مشغول می شوند، اگرچه انسان های به ظاهر سخت کوشی هستند اما زندگی هایی پر از پشیمانی دارند و معمولاً حسرت گذشته را می خورند آن ها معمولاً با بیش ترین هزینه ها کمترین بهره ها را می برند و از طولانی ترین جهتها به سمت هدف حرکت می نمایند؛ امیرمؤمنان دوری از عجله را یکی از راه های رهایی از پشیمانی دانسته و می فرماید:

سه چیز است که هر کس آن را مراعات کند ، پشمیان نگردد : اول؛ اجتناب از عجله ، دوم؛ مشورت کردن ، سوم؛ و توکل بر خدا در هنگام تصمیم گیری.[2]

تسویف نابودنماینده زمان

مدیریت زمان نکته دیگری است که در برنامه ریزی باید به آن توجه کرد. این نکته بدیهی است که انسان ها محصور در زمان هستند و اگر زمان خود را به فراخور اهمیت مسائل و اهداف تقسیم ننمایند و یا آن را به راحتی از دست بدهند برای مسائل مهم زندگی خود زمان کم آورند.

یکی از چیزهایی که زمان را می خورد آفتی است که در بیان اهل بیت به آن تسویف میگویند؛ تسویف به این معناست که فرد آغاز حرکت به سمت هدف را به دلایل مختلفی به تأخیر می اندازد و هر روز وعده فردا را به خود می دهد؛ در چنین شرایطی این فردا هرگز نخواهد رسید تا آنجا که بعد از مدتی و سوخته شدن زمان، فرد در محاسبات خود به این نتیجه می رسد که دیگر زمانی برای انجام کارها و رسیدن به هدف را ندارد و به این ترتیب از حرکت به سمت هدف منصرف می گردد.

این بیماری تا آنجا جانکاه و تباه نماینده است که اهل بیت برای رهایی از آن در یکی از شریف ترین اوقات عمر انسان یعنی سحرهای ماه مبارک رمضان به گریه پرداخته و می فرمایند:

مرا کمک کن به خاطر گریه ای که برای خودم میکنم، چرا که من عمرم را در آرزوها و به تاخیر انداختن کارها به فنا داده ام[3]

اولویت بندی

وقتی ما از لحاظ زمان، امکانات و توانمندی دارای محدودیت های قابل توجه هستیم یکی از مهم ترین کارها این است که کشف کنیم که چه چیزهایی در رسیدن ما به هدف دخالت بیشتری دارند و زمان و امکانات و توان خود را صرف آن چیزهای مهم و تأثیرگذار کنیم و باید توجه داشته باشیم که هر کاری اصول اساسی و ذاتی دارد که تمام جزئیات بر روی آن ها بنا می گردد؛ پس باید بیشتر توان را صرف کلیت کار کرد تا شالوده اصلی هدف شکل بگیرد چرا که جزئیات بدون ساختار اصلی مانند ساختن خانه بر روی رمل می ماند؛ ممکن است زیباترین نما و برترین تزئینات را در آن استفاده نمایند اما با کوچک ترین زمین لرزه ای فرو خواهد ریخت چرا که پی و اساس آن فاقد استحکام است.

البته این به آن معنا نیست که انسان از جزئیات نیز غافل گردد، چرا که جزئیات نیز خود بخشی از کار است؛ اما باید توجه داشت که اولویت با کدام یک است و به اندازه اولویت وقت توان و امکانات را برای آن ها هزینه نمود. امیرمؤمنان در خصوص اولویت بندی در رسیدن به هدف می فرماید:

بدان که اگر فقط به کارهای کوچک و کم اهمیت بپردازی از کارهای مهم و حیاتی باز خواهی ماند؛ همانطور که پرداختن به کارهای مهم، امور کوچک را از یاد می برد و آنها نیز به مشکل و کار مهم تبدیل می شوند. پس ضمن اولویت دادن و پرداختن به امور مهم، از مسائل جزئی نیز به کلی غافل مشو و کارهای کوچک را واگذار به کسی که تو را کفایت کند.[4]

تعهد منعطف یکی از نکاتی که در برنامه ریزی مهم است این است که به برنامه ریخته شده تعهد داشته باشیم. به این معنا که در اجرای برنامه ریخته شده کوتاهی نکنیم؛ اما برنامه ریزی خشک و غیر منعطف نیز می تواند به برنامه شما آسیب بزند به این معنا که زمانی که چیدمان برنامه شما دقیقاً بر اساس ثانیه ها باشد معمولاً اخلال در اجرای برنامه پیش خواهد آمد و یا به زبان دیگر معمولاً باید درصدی از خطا را در محاسبه برنامه ها در نظر بگیریم و بدانیم که ما معمولاً زمان دقیق آغاز و اتمام برنامه ها را با درصدی از خطا، ولو کم، می توانیم پیش بینی کنیم به همین علت زمانی را در بین دو برنامه به این خطای محاسباتی اختصاص بدهیم تا تنش بین دو برنامه به وجود نیاید. باید توجه داشت برنامه خشک و غیر منعطف از شنمایندگی بالایی برخوردار است و پس از چند شکست کل برنامه فرو خواهد ریخت. در واقع بین تعهد به برنامه و تعصب به برنامه تفاوتی وجود دارد که ثمره اش تحقق یا عدم تحقق برنامه خواهد شد.

پی نوشت:

[1] اَلْعَجَلُ قَبْلَ اَلْإِمْکَانِ یُوجِبُ اَلْغُصَّةَ . غرر الحکم ؛ ج 1 , ص 71

[2] ثلاث من کنّ فیه لم یندم: ترک العجلة، و المشورة، و التوکّل عند العزم على اللّه عزّ و جلّ. بحار الانوار (ط-بیروت) ج 75 ، ص 81 ، ح 74

[3] وَ أَعِنِّی بِالْبُکَاءِ عَلَى نَفْسِی فَقَدْ أَفْنَیْتُ بِالتَّسِّوِیفِ وَ الْآمَالِ عُمُرِی . مصباح المتهجد و سلاح المتعبد، ج 2، ص 591، دعای سحر های ماه رمضان

[4] اِعلَم اِنَّ الشّاغِلَ بِالصَّغیرِ یخِلُّ بِالمُهِمِّ وَ اِفرادُ المُهِمُّ بِالشُّغلِ یاتی عَلَی الصَّغیرِ و یلحِقُهُ بِالکَبیرِ فابدَا بِالمُهِمِّ وَ لا تَنسَ النَّظَرَ فِی الصَّغیرِ وَ اجعَلِ الاُموُرِ الصِّغارَ مَن یجمَعُها وَ یعِرَّ مِنها عَلَیکَ. بحارالأنوار، جلد 17، صفحه 424

منبع: راسخون