دیابت ملیتوس چیست و انواع آن کدامند؟
به گزارش وبلاگ دیدگاه، دیابت ملیتوس یا دیابت شیرین نام رسمی برای انواع دیابت یعنی دیابت نوع یک، دیابت نوع دو است. افراد زیادی در جهان به دیابت ملیتوس مبتلا هستند و آگاهی از انواع این بیماری می تواند بسیار یاری کننده باشد. در این مطلب به آنالیز انواع دیابت ملیتوس، علائم و درمان آن ها خواهیم پرداخت.
دیابت ملیتوس چیست؟
دیابت ملیتوس، بیماری مزمنی است که در تمام عمر با فرد بیمار همراه است. این بیماری بر توانایی بدنی فرد بیمار برای استفاده از انرژی موجود در غذاها، تأثیر می گذارد. سه گروه اصلی دیابت ملیتوس شامل دیابت نوع 1، دیابت نوع 2 می شوند.
تمامی انواع بیماری دیابت ملیتوس در یک نقطه با یکدیگر اشتراک دارند. به طور معمول، بدن شما، قندها و کربوهیدرات هایی را که در غذاها موجود است را می شکند و به قند ساده گلوکز، تبدیل می نماید که سوخت سلول های بدن انسان است. ولی سلول های بدن برای جذب گلوکز از جریان خون، به انسولین که نوعی هورمون است، احتیاج دارند. در دیابت ملیتوس، بدن بیمار یا میزان مناسبی هورمون انسولین فراوری نمی نماید و یا اینکه بدن از انسولین فراوری شده، نمی تواند استفاده کند. البته ممکن است ترکیبی از هر دو نیز اتفاق بیفتد.
با توجه به اینکه سلول های بدن نمی توانند گلوکز را به مصرف برسانند، سطح گلوکز در خون افزایش پیدا می نماید. این افزایش گلوکز در خون می تواند موجب آسیب رسیدن به رگ های خونی کوچک واقع در کلیه ها، قلب، چشم ها و سیستم عصبی شود. از این رو دیابت (به خصوص نوع کنترل نشده آن) قادر است در مجموع موجب بیماری قلبی، سکته مغزی، نارسایی کلیوی، نابینایی و آسیب عصبی در پاها شود.
انواع دیابت ملیتوس
1- دیابت نوع یک (Type 1 Diabetes)
دیابت نوع یک یا (Type 1 Diabetes)، به دیابت وابسته به انسولین نیز مشهور است. در گذشته این نوع دیابت، دیابت بچه ها یا دیابت نوجوانی (juvenile-onset diabetes) نیز نامیده می شد، به این دلیل که آغاز این دیابت معمولاً در دوران کودکی و نوجوانی است.
دلیل بروز دیابت نوع یک
دیابت نوع یک از انواع بیماری های خود ایمنی بدن است و دلیل پدیدار شدن این بیماری نیز حمله آنتی بادی های بدن انسان به پانکراس یا لوزالمعده است. در افراد مبتلا به دیابت نوع یک، آسیب پانکراس موجب فراوری نشدن انسولین در بدن می شود. این نوع از دیابت می تواند به دلیل استعداد ژنتیکی بروز کند. از طرفی این بیماری می تواند نتیجه وجود سلول های بتای معیوب (faulty beta cells) در پانکراس باشد که به صورت معمولی انسولین فراوری می کردند.
عوارض ناشی از دیابت نوع یک
عوارض بی شماری برای مبتلایان به دیابت نوع یک پدیدار می شود. از جمله این عوارض می توان به آسیب تماشا رگ های کوچک خونی اشاره نمود. آسیب های ناشی از این بیماری به رگ های خونی در اندام های مختلف بدن، نام های مختلفی دارند. در زیر به تعدادی از این عوارض اشاره خواهد شد.
- آسیب به رگ های خونی واقع در چشم ها که رتینوپاتی دیابتی - diabetic retinopathy نامیده می شود.
- آسیب به رگ های خونی واقع در اعصاب که نوروپاتی دیابتی - diabetic neuropathy نامیده می شود.
- این آسیب ها در کلیه ها نفروپاتی دیابتی - diabetic nephropathy نامیده می شود.
- از طرفی دیگر دیابت نوع یک خطر ابتلا به بیماری قلبی و سکته مغزی را نیز افزایش خواهد داد.
درمان دیابت نوع یک
تست دوره ای هموگلوبین A1C خون، میزان گلوکز خون را در دوره های سه ماهه، مورد ارزیابی قرار می دهد. این تست برای کنترل کلی سطح گلوکز خون و خطر ابتلا به عوارض ناشی از بیماری دیابت (مانند آسیب به اندام ها) مورد استفاده قرار می گیرد.
مهم ترین راه برای درمان دیابت نوع یک، دریافت انسولین است که البته این کار می بایست به صورت زیر جلدی (زیر پوستی) در قسمتی که بافت چربی بیشتری در آن ناحیه وجود دارد، تزریق شود. روش های تزریق انسولین به صورت زیر است.
- تزریق با استفاده از سرنگ (Syringes)
- قلم انسولین (Insulin pens)
- استفاده از فشار هوای بالا برای افشانه کردن انسولین (Jet injectors)
- پمپ انسولین (Insulin pumps) که به وسیله لوله قابل انعطافی به پوست شکم بیمار متصل می شود و انسولین را به بدن تزریق می نماید.
زندگی بهتر برای بیماران مبتلا به دیابت نوع یک
مبتلایان به دیابت نوع یک می توانند یک زندگی سالم، پرنشاط و فعال داشته باشند، ولی در صورتی که این افراد میزان گلوکز خون خود را همیشه کنترل نموده، سبک زندگی خود را تغییر داده و به فرآیند درمان خود اهمیت دهند. مبتلایان دیابت نوع یک باید تغییرات مهمی را در سبک زندگی خود ایجاد نمایند، از جمله:
- میزان گیری مداوم سطح قند خون
- استفاده از رژیم های غذایی مناسب برای کنترل دیابت نوع یک
- داشتن برنامه برای ورزش و تحرک روزانه
- دریافت منظم انسولین و سایر داروهای مورد احتیاج روزانه و اهمیت دادن به فرآیند درمان
2- دیابت نوع دو (Type 2 Diabetes)
شایع ترین نوع دیابت ملیتوس، دیابت نوع دو است و به صورت تقریبی 95 درصد از بیماران مبتلا به دیابت نوع دو بزرگ سالان هستند. در یک پژوهش علمی تعیین شد که 26 میلیون آمریکایی بالغ مبتلا به این نوع دیابت هستند. دیابت نوع دو در گذشته، با نام دیابت بزرگ سالان (adult-onset diabetes) مشهور بوده است، اما با پیشرفت روز افزون چاقی و اضافه وزن بچه ها، تعداد بیشتری از نوجوانان در سراسر دنیا به دیابت نوع دو مبتلا می شوند. دیابت نوع دو با نام دیابت غیر وابسته به انسولین نیز شناخته می شود.
دلیل بروز دیابت نوع دو
در دیابت نوع دو غالباً پانکراس میزانی انسولین فراوری می نماید، اما این میزان انسولین فراوری شده برای بدن انسان یا کافی نیست یا سلول های بدن انسان به آن مقاوم شده اند و جذب آن کارایی خاصی ندارد. مقاومت به انسولین (Insulin resistance) و یا فقدان حساسیت نسبت به انسولین، در گام نخست در سلول های چربی، کبدی و ماهیچه ای اتفاق می افتد. افرادی که به چاقی مبتلا هستند (منظور کسانی که وزنشان بیش از 20 درصد، از وزن ایده آل بیشتر است) در معرض خطر زیادی برای ابتلا به دیابت نوع دو هستند. از طرفی گفتنی است که افراد مبتلا به چاقی، دارای مقاومت به انسولین نیز هستند. وقتی مقاومت انسولینی وجود داشته باشد، پانکراس مجبور به کار بیش از میزان می شود تا بدین وسیله انسولین بیشتری را برای بدن فراوری کند؛ در آن حالت نیز انسولین کافی برای نگه داشتن نرمال سطح قند خون، وجود ندارد.
عوارض ناشی از دیابت نوع دو
دیابت نوع دو غالباً خفیف تر از دیابت نوع یک است. با این حال، دیابت نوع دو ممکن است عوارض بزرگی در پی داشته باشد. مخصوصاً در رگ های کوچک خونی در بدن که وظیفه تغذیه کلیه ها، اعصاب و چشم ها را بر عهده دارند، تأثیرات این بیماری بسیار نمایان است. ولی دیابت نوع یک ریسک ابتلا به بیماری قلبی و سکته مغزی را افرایش خواهد داد.
درمان دیابت نوع دو
تست A1C نوعی تست خونی است که میانه میزان گلوکز خون را طی سه ماه گذشته مورد ارزیابی قرار می دهد. انجام دوره ای تست A1C می تواند برای ارزیابی سودمندی رژیم غذایی، ورزش و نحوه عملکرد داروهای تجویز شده برای کنترل قند خون و نیز داروهای جلوگیری نماینده از آسیب به اندام های بدن، درخواست شود. تست A1C، معمولاً چندین مرتبه در طول سال انجام می شود. در حال حاضر، هیچ درمانی برای دیابت نوع دو وجود ندارد ولی می توان آن را با دارو و سبک زندگی سالم کنترل کرد.
شما نیز اگر تجربه ای در زمینه ابتلا، درمان یا عوارض بیماری دیابت ملیتوس دارید آن را به وسیله ارسال نظر با سایر کاربران وبلاگ دیدگاه در میان بگذارید.